آب آوردن زانو یا افیوژن مفصل زمانی است که مایع اضافی دراطراف یا داخل مفصل جمع می شود و باعث تورم و بزرگتر از حد طبیعی شدن مفصل می شود. این ممکن است ناشی از التهاب در مفصل زانو، آسیب در عضلات یا بافت های نرم اطراف زانو، خستگی عضلانی، یا سایر علل باشد. اگر این علائم برای شما پایدار باشد و تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است به مشکلات بزرگتری منجر شود. لذا در صورتی که با این عارضه مواجه هستید، بهتر است به متخصص زانو مراجعه کرده و مشاوره درمانی دریافت کنید.
مفصل زانو
زانو بزرگترین مفصل و بزرگترین و پیچیده ترین مفصل سینوویال در بدن انسان است. زانو یک مفصل سینوویال از نوع لولایی است که عمدتاً امکان خم شدن و بازشدن (و درجه کمی از چرخش داخلی و جانبی) را فراهم می کند. این مفصل از طریق اتصالات بین کشکک، استخوان ران و درشت نی ایجاد می شود. سطوح مفصلی با غضروف هیالن پوشیده شده و در داخل یک حفره مفصلی محصور شده اند.2 عدد مینیسک و رباط صلیبی داخل مفصل زانو هستند و در ساختمان و عملکرد زانو بسیار مهم می باشند.
از آنجایی که کشکک زانو در داخل تاندون عضله چهارسر ران ران قرار دارد، تکیه‌گاهی برای افزایش قدرت بازکننده زانو فراهم می‌کند و به عنوان یک ساختار تثبیت‌کننده عمل می‌کند که نیروهای اصطکاک وارد شده بر استخوان ران را کاهش می‌دهد.
مینیسک
منیسک های داخلی و جانبی حلقه های فیبروغضروفی هستند که در داخل مفصل زانو قرار دارند. مینیسک دو عملکرد اصلی را انجام می دهد :
- سطح مفصلی تیبیا را عمیق می کند : باعث افزایش پایداری مفصل می شود.
- به عنوان ضربه گیر عمل می کند : سطح سطح را افزایش می دهد تا نیروهایی که در سراسر مفصل منتقل می شود را از بین ببرد.
رباط ها
رباط های اصلی مفصل زانو عبارتند از :
- رباط کشکک : ادامه تاندون چهارسر ران در پایین کشکک به توبروزیته تیبیا متصل می شود.
- رباط های جانبی : دو رباط تسمه مانند، آنها برای تثبیت حرکت لولای زانو عمل می کنند و از حرکت بیش از حد داخلی یا جانبی جلوگیری می کنند
- رباط جانبی داخلی : رباط پهن و مسطح که در سمت داخلی مفصل یافت می شود. به صورت پروگزیمال به اپی کندیل داخلی استخوان ران و در قسمت دیستال به کندیل داخلی استخوان درشت نی متصل می شود.
- رباط جانبی خارجی : نازک تر و گردتر از رباط جانبی داخلی، از نزدیک به اپی کندیل جانبی استخوان ران و دیستال به فرورفتگی در سطح جانبی سر فیبولار متصل می شود.
- رباط های صلیبی : این دو رباط استخوان ران و درشت نی را به هم متصل می کنند. با انجام این کار، آنها از یکدیگر عبور می کنند، از این رو اصطلاح “صلیبی” (لاتین به معنای شبیه صلیب) است.
-
- رباط صلیبی قدامی : در ناحیه بین کندیل قدامی استخوان درشت نی می چسبد و در آنجا با منیسک داخلی ترکیب می شود. به سمت عقب بالا می رود تا به استخوان ران در حفره بین کندیل متصل شود. از دررفتگی قدامی تیبیا روی استخوان ران جلوگیری می کند.
- رباط صلیبی پشتی : در ناحیه بین کندیل خلفی تیبیا متصل می‌شود و به سمت قدامی بالا می‌رود تا به کندیل فمورال قدامی میانی متصل شود. از دررفتگی خلفی تیبیا روی استخوان ران جلوگیری می کند.
-
بورس های اطراف زانو
بورس یک ساختار کیسه مانند است که حاوی مقدار کمی مایع سینوویال است. عملکرد آن کاهش اصطکاک بین تاندون ها، استخوان و پوست در حین حرکت است. چهار بورس اصلی در مفصل زانو وجود دارد :
- بورس فوقانی کشکک : بین عضله چهارسر ران و استخوان ران قرار دارد.
- بورس روی کشکک : بین راس کشکک و پوست قرار دارد.
- بورس زیر کشکک : تقسیم به عمقی و سطحی. بورس عمیق بین استخوان درشت نی و رباط کشکک قرار دارد. سطحی بین رباط کشکک و پوست قرار دارد.
- بورس نیم غشایی : در قسمت داخلی مفصل زانو، بین عضله نیمه غشایی و سر داخلی گاستروکنمیوس قرار دارد.
علت آب آوردن زانو
علت این عارضه می‌تواند به دلیل چندین عامل باشد که شامل موارد زیر می‌شود:
– عفونت (آرتریت سپتیک)
– التهاب ناشی از شرایطی مانند آرتریت (آرتروز زانو، آرتریت روماتوئید، نقرس)
– استفاده بیش از حد از مفصل
– ضربه / آسیب به مفصل
– تومور
بنابراین، برای درمان آب آوردن زانو، باید علت اصلی را تشخیص داده و درمان مناسب را اعمال کرد.
علائم
آب آوردن زانو معمولاً با تورم زانو، درد، سفتی و محدودیت دامنه حرکتی همراه است. افیوژن های بزرگتر می تواند منجر به کیست در حفره پوپلیتئال شوند.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ورم: ممکن است ورم زانو بسیار شدید و دردناک باشد.
- درد: درد ممکن است باعث ایجاد ناراحتی شدید در زانو شود که با فعالیت فیزیکی شدید یا حتی در استراحت بیشتر می شود.
- قفل شدن زانو: در برخی از موارد، ورم زانو می‌تواند باعث قفل شدن زانو شود و کار کردن با زانو را مشکل سازد.
- محدودیت حرکت: به دلیل ورم و درد، ممکن است حرکت زانو محدود شود.
- صدای خش‌خش: آب آوردن زانو ممکن است باعث ایجاد صدای خش‌خش در زانو شود.
در صورت داشتن هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی درباره علت و علائم شما قرار دهد و درمان مناسبی را تجویز کند.
تشخیص و درمان آب آوردن زانو
برای تشخیص و درمان آب آوردن زانو، می‌توانید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است از ابزارهای تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی، MRI و CT Scan برای تشخیص علت اصلی این عارضه استفاده کند.
درمان آب آوردن زانو شامل کنترل درد، آنتی‌بیوتیک‌ها برای آرتریت سپتیک، مدیریت آسیب‌ها یا شکستگی‌های لیگامانی و رسیدگی به شرایط روماتولوژیک بیمار است.
درمان ورم زانو بستگی به علت اصلی آن دارد. برای مثال، اگر این عارضه به دلیل التهاب مفصل زانو باشد، پزشک شما ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد روماتیسمی و داروهای ضد درد تجویز کند. همچنین، درمان فیزیوتراپی و تزریق مواد ضدالتهابی مانند کورتیزون نیز می‌تواند مفید باشد.
در مواردی که ورم زانو ناشی از آسیب به بافت‌های نرم اطراف زانو است، ممکن است نیاز به استراحت، استفاده از یخ‌گذاری، فشار دادن، بالا بردن پای آسیب دیده، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی وجود داشته باشد.
در هر صورت، مهم است که علت اصلی آب آوردن زانو توسط پزشک تشخیص داده شود و درمان صحیح و مناسبی برای شما تجویز شود. همچنین، پیشگیری از این عارضه با رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و استفاده از تکنیک‌های درست ورزشی مانند انجام حرکات گرم‌کننده قبل از ورزش، نحوه ورزش صحیح و مورد تأیید، استفاده از وسایل مناسب و ورزش‌هایی که باعث تحمل و تقویت عضلات پا و زانو می شود، میسر است.
آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
معمولا این عارضه خطرناک نیست اما در برخی موارد می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد. در صورتی که آب آوردن زانو با علائم شدید همراه باشد مانند درد شدید، قرمزی و آبکشی زیاد، تب و لرز، قفل شدن زانو و یا مشکلات دیگر، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
این عارضه مشکل ممکن است ناشی از مشکلات جدی مانند آسیب درونی، التهابات مفصلی، بیماری های روماتولوژیکی، عفونت ها و یا نارسایی قلبی باشد. در این موارد، درمان مناسب از طریق پزشکی باید صورت گیرد.
بنابراین، در صورت داشتن علائم شدید این عارضه و یا هرگونه نگرانی، بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا تشخیص دقیقی درباره علت و علائم آن بدست آورد و درمان مناسبی را تجویز کند.
کشیدن آب زانو ضرر دارد؟
آب در زانو می‌تواند به عملکرد ماهیچه‌های شما آسیب برساند و باعث ضعیف شدن و آتروفی ماهیچه‌های ران شود. تخلیه مایع زانو تنها باعث بهبود موقتی در درمان مایع زانوی ناشی از آسیب یا غیر آسیب می‌شود. تخلیه مایع زانو در مواردی که علت آن مشخص نیست پیشنهاد می‌شود تا تشخیص داده شود و همچنین باعث کاهش فوری علائم بالینی می‌شود.
سخن پایانی
به طور خلاصه، افیوژن زانو یک بیماری شایع با علل مختلف است که نیاز به ارزیابی جامع برای تشخیص دقیق و مدیریت مناسب برای بهبود علائم بیمار و جلوگیری از عوارض دارد.
بدون نظر