بیرون زدگی دیسک

بیرون زدگی دیسک یکی از عارضه های رایج در ستون فقرات کمر است که به خاطر وارد شدن فشار بیش از اندازه یا ضعیف شدن عضلات کمر اتفاق می‌افتد. هر فردی دارای 33 مهره در ستون فقرات می باشد که به وسیله صفحه های انعطاف پذیری به نام دیسک از یکدیگر جدا می شوند. به طور کلی 5 دیسک بین مهره های کمر وجود دارد.

بیرون زدگی دیسک فشار زیادی بر روی نخاع یا رشته‌های نخاعی وارد می‌کند. و در پی آن شخص با درد بسیار زیادی روبرو خواهد شد. این بیماری به بیماری سیاتیک نیز معروف است. در حقیقت دیسک بین‌ مهره‌ای به خاطر افزایش سن مایع خود را از دست می دهد و دیگر انعطاف پذیری قبل خود را ندارد. فشارهای زیاد دیسک را دچار فتق یا بیرون زدگی می کند. علائم فتق دیسک کمردرد و پادرد است که در بیرون زدگی شدید راه رفتن فرد را دچار مشکل می کند.

دیسک بین مهره های کمر مانند یک بالش عمل می کند

همانطور که گفتیم، دیسک بین مهره های کمر با خاصیت انعطاف پذیری مانند یک بالش بین مهره ها عمل می کند. زمانی که بدن شما دچار حرکت می شود، این دیسک های بین مهره ها هستند که امکان حرکت را برای بدن فراهم و بیشتر اوقات به عنوان یک ضربه گیر بین استخوان ها عمل می کند به طوری که مانع از آسیب دیدگی مهره ها می شود.

 

اگر هیچ مشکلی برای دیسک وجود نداشته باشد شما به راحتی فعالیت های لازم را انجام می دهید. اما در صورت ایجاد مشکل بیرون زدگی دیسک حلقه خارجی با فرسایش روبه‌رو می‌شود و هسته‌ای ژلاتینی به دلیل آسیب دیدگی از محل خارج شده و  فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک کمر با توجه به میزان آسیب دیدگی رخ می دهد. معمولا بیرون زدگی دیسک کمر شامل سه حالت می باشد. نوع اول بسیار جزئی است و به اصطلاح ورم کردن دیسک نامیده می شود. حالت متوسط بیرون زدگی دیسک است که شخص با علائم درد و عدم توانایی برای حرکت دادن ناحیه کمر روبرو می شود. نوع سوم وضعیت حاد دیسک کمر است که دیسک از مکان مشخص خود خارج می شود که این شرایط برای بیمار بسیار دردناک است و موجب تشکیل التهاب بر روی عصب خواهد شد. همچنین احتمال تنگ شدن کانال یا مجرای نخاعی نیز وجود دارد.

 نشانه های بیرون زدگی دیسک کمر

زمانی که شما با بیرون زدگی دیسک کمر مواجه می شوید ممکن است با علائم درد ملایم یا شدید در ناحیه کمر و همچنین دچار کمردرد شوید و یا ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید که در این شرایط دیسک کمر تنها در تصویربرداری های انجام شده از ناحیه کمر مشخص می شود.
علائم دیسک کمر با توجه به شرایط فرد و مقدار فشار وارده به اعصاب و ستون فقرات متفاوت است. اما رایج ترین علائم آن شامل موارد زیر می باشد:

گردن

• اگر در ناحیه مهره های گردن دچار مشکل بیرون زدگی دیسک شوید، با علائمی مانند درد، احساس سوزش، ضعیف شدن بی حسی در ناحیه دست، شانه و گردن مواجه می شوید.

کمر

• اگر بیرون زدگی دیسک کمر در محل ستون فقرات اتفاق افتد، علائمی مانند کمردرد، احساس سوزش، بی حسی و ضعیف شدن در ناحیه باسن، پاها و پشت کمر اتفاق می افتد که گاهی اوقات با داغی کف پا همراه است. در بیشتر مواقع این علائم در یک طرف از بدن مشاهده می شود. همچنین برخی اوقات علائم نام برده شده هنگام فعالیت های زیاد و خاص یا قرار گرفتن در شرایط مختلف شدت پیدا می کند.

ستون فقرات

• اگر مشکل دیسک کمر شما مربوط به ناحیه ستون فقرات باشد، احتمالاً هنگام نشستن، خم شدن و کشیدن بدن میزان درد در نواحی نام برده شده افزایش پیدا می کند. همچنین هنگام بیدار شدن از خواب و یا قرار گرفتن در موقعیت مشخص برای مدت طولانی درد حاصل از دیسک ستون فقرات تشدید می شود. در این مواقع لازم است هرچند چند دقیقه یکبار حالت بدن عوض شود. به همین خاطر بیشتر افرادی که دچار دیسک ناحیه ستون فقرات هستند بجای نشستن ترجیح می‌دهند بایستند. اما اگر مشکل بیرون زدگی دیسک مربوط به ناحیه گردن باشد علائم نام برده شده در حالت نشستن یا دراز کشیدن طولانی مدت زیاد می شود.

چگونگی تشخیص بیرون زدگی دیسک

متخصص فیزیوتراپی بعد از انجام معاینات لازم و بررسی سابقه بیماری با استفاده از ابزارهای مخصوص به احتمال زیاد وجود بیرون زدگی دیسک کمر را  تایید می کند. اما برای تایید قطعی فعالیت های زیر را هم انجام خواهد داد:

در ابتدا لازم است به سوالات متخصص فیزیوتراپی درباره میزان درد، ضعف و دیگر علائم موجود به طور دقیق پاسخ دهید و سپس از شما می خواهد بر روی تصویری از بدن نواحی ایجاد درد، بی حسی و احساس سوزش را مشخص کنید. این کار به تشخیص دقیق تر بسیار کمک می کند.
ممکن است در این میان معاینات لازم برای بررسی قدرت و احساس عضلات انجام شود که این مرحله به مشخص شدن شدت فشار وارد شده به اعصاب بسیار کمک می کند. همچنین یکی دیگر از راه های تشخیص دیسک کمر طرز قرار گرفتن بدن هنگام راه رفتن، نشستن و انجام فعالیت‌های مختلف بدنی می باشد.
در صورتی که با علائم شدید ضعف عضلات و از دست دادن احساس و درد بسیار زیاد روبه رو هستید، انجام آزمایشات تشخیص خاص مانند عکس برداری، ام آر آی، آزمایش هدایت عصبی و الکترومیوگرافی الزامی است که در این مواقع متخصصان فیزیوتراپی با کمک دیگر پزشکان و متخصصان سلامت برای بهبود شرایط شما اقدام خواهند کرد تا میزان بیرون زدگی دیسک و تاثیر گذاری عصب مشخص شود و روش های مناسب برای درمان پارگی دیسک کمر انتخاب شود.

روش های درمان بیرون زدگی دیسک کمر

درمان دیسک کمر به علائم شما بستگی دارد. اکثر مواقع بیرون زدگی دیسک کمر با روش های بدون جراحی قابل حل است. ابتدا در جلسه مشاوره سعی کنید تمام وضعیت خود را به صورت دقیق برای پزشک شرح دهید. اگر با استفاده از درمان های بدون جراحی بیرون‌زدگی دیسک کمرتان حل نشد، بهتر است روش درمانی خود را عوض کنید. حتی ممکن است متخصص به شما پیشنهاد کند که برای رفع مشکل تان عمل جراحی انجام دهید.

 بیشتر مواقع متخصصان استفاده از بریس را برای پیشگیری از کمردرد توصیه می کنند.

یکی از رایج ترین راه ها برای پیشگیری از کمردرد استفاده از بریس به عنوان محافظت کننده کمر می باشد. هرچند که ممکن است در روزهای اول استفاده از بریس کمی خسته کننده و سنگین بنظر برسد. اما اگر به طور کامل در قسمت تحتانی کمر قرار گیرد و به صورت درست تنظیم شود، هنگام استفاده از آن احساس راحت تری خواهید داشت و به تسکین درد شما بسیار کمک می کند و حتی می توانید در محل کار اتومبیل و زمانی که در حال حرکت هستید، از آن استفاده کنید. در طول شب هنگام استراحت خواب شبانه هم استفاده از این نوع کمربند برای مراقبت از کمر شما ضروری است.

 داروهای مسکن یکی از راه حل های درمانی برای کنترل علائم بیرون زدگی دیسک کمر است.

معمولاً متخصصان برای تسکین درد و کاهش علائم بیرون زدگی دیسک داروهای مسکن تجویز می کنند. در اکثر مواقع داروهای دیسک کمر شامل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای استامینوفن می باشد. حتما تحت نظر و طبق دستورات پزشک داروهای تجویزی را مصرف کنید. همچنین ممکن است در کنار آن ها پزشک مصرف داروهایی مثل کورتیکو استروئید ها و داروهای ضد افسردگی هم توصیه کند.

 ماساژ های دستی به کاهش درد و درمان دیسک کمر بسیار کمک می کنند.

معمولاً کسانی که دچار مشکل دیسک کمر می شوند با استفاده از ماساژ های دستی احساس بهتری دارند. در واقع این روش موجب کاهش درد کمر و دیگر علائم دیسک  مزمن خواهد شد.

تزریق دیسکوژل یکی از روش‌های درمانی پیشرفته دیسک کمر است که ما را از انجام جراحی بی‌نیاز می‌کند

آخرین روش پیشرفته برای درمان دیسک کمر تزریق دیسکوژل است که طی روند درمانی دیسکوژل به داخل دیسک تزریق می شود. ترکیب این روش درمانی شامل الکل مخصوص که از طریق یک لوله کوچک به دیسک های بین مهره ها تزریق می شود.

دیسکوژل مشکل ذخیره آب در دیسک‌ها را از بین می برد و از  فشار بر روی اعصاب جلوگیری می کند.

روش‌های تزریقی دیگر شامل تزریق اوزون، تزریق استروئید اپیدورال و تزریق فاست می باشد. هر کدام  از این روش ها به نحو خاصی به درمان دیسک کمر و کاهش علائم آن کمک می کنند.

 کلام آخر

روش های مختلفی وجود دارد که موجب پیشگیری از بیرون زدگی دیسک کمر می شود. مانند انجام حرکت های ورزشی و تقویت عضلات کمر، قرارگیری بدن در وضعیت صحیح و حفظ وزن بدن در سطح مناسب و …  پس با رعایت کردن تنها چند مورد و انجام مراقبت های لازم به راحتی می توانید از مشکل دیسک کمر در امان بمانید.