نویسنده: دکتر اسماعیل نوری

چاقی

چاقی معمولاً به عنوان داشتن توده بدنی بیش از حد تعریف می شود. BMI=30 یا بالاتر معیار معمول چاقی در بزرگسالان است. شاخص توده بدنی 40 یا بالاتر به عنوان چاقی شدید در نظر گرفته می شود. چاقی دوران کودکی با نمودارهای رشد اندازه گیری می شود. چاقی یک بیماری پیچیده است و علت چند عاملی دارد، و دومین علت شایع مرگ و میر قابل پیشگیری بعد از سیگار است.

شاخص توده بدنی (BMI) برای تعریف و معیار چاقی استفاده می شود که با نسبت وزن (کیلوگرم) به قد (متر) محاسبه می شود. در حالی که BMI به شکل منحنی با چربی بدن مرتبط است، ممکن است در آسیایی‌ ها و افراد مسن‌ تر به اندازه‌ ای دقیق نباشد، BMI طبیعی ممکن است چربی اضافی زیرین را پنهان کند.

چاقی را می توان با ارزیابی ضخامت پوست در ناحیه سه سر، دو سر بازو، زیر کتف و فوق ایلیاک تخمین زد. اسکن جذب رادیوگرافیک انرژی دورال (DEXA) نیز ممکن است برای ارزیابی توده چربی استفاده شود.

خبر خوب این است که می توانید با از دست دادن مقداری از چربی اضافی بدن، خطرات سلامتی خود را بهبود بخشید. حتی تغییرات کوچک در وزن می تواند تاثیر زیادی بر سلامت شما داشته باشد. هر روش کاهش وزن برای همه کار نمی کند، اکثر مردم بیش از یک بار سعی کرده اند وزن خود را کاهش دهند. کاهش وزن 5 تا 10 درصدی می تواند به طور قابل توجهی سلامت، کیفیت زندگی یک فرد را بهبود ببخشد.

تعریف چاقی

چاقی

پزشکان معمولاً از شاخص توده بدنی برای تعریف چاقی در جمعیت عمومی استفاده می کنند. BMI میانگین وزن بدن را در مقابل قد متوسط ​​اندازه گیری می کند، پزشکان 30=BMI یا بالاتر را با چاقی می دانند. اگرچه BMI محدودیت های خود را دارد، اما شاخصی راحت و قابل اندازه گیری است و می تواند به شما در مورد خطرات سلامتی مرتبط به چاقی هشدار دهد.

نمونه هایی از محدودیت ها BMI شامل بدنسازان و ورزشکاران است که عضله بیشتری دارند و ممکن است نمرات بالاتری داشته باشند حتی اگر سطح چربی آنها پایین باشد. همچنین ممکن است با وزن طبیعی چاقی داشته باشید. اگر وزن بدن شما متوسط ​​است، اما درصد چربی بدن شما بالا است، ممکن است خطرات سلامتی شما مانند افرادی با BMI بالاتر باشد.

روش دیگر برای ارزیابی چاقی اندازه گیری دور کمر است. اگر چربی بیشتری در اطراف کمر خود دارید، از نظر آماری بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی هستید. این خطر زمانی قابل توجه می شود که اندازه دور کمر برای زن ها بیش از 35 اینچ و برای مردها بیش از 40 اینچ باشد.

نزدیک به یک سوم بزرگسالان و حدود 20 درصد از نوجوانان چاق هستند. نرخ چاقی با سرعت سرسام آوری در سراسر جهان در حال افزایش است و بیش از 500 میلیون بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد.

انواع چاقی

پزشکان چاقی را بر اساس شدت آن طبقه بندی می کنند، برای انجام این کار از BMI استفاده می شود. سه دسته کلی از چاقی وجود دارد که برای ارزیابی درمان هایی که ممکن است برای هر فرد بهترین کارآمد باشد، استفاده می کنند.

  • چاقی درجه یک : (BMI) 30 تا 35
  • چاقی درجه  دو : (BMI) 35 تا 40
  • چاقی درجه سه : (BMI) 40 و بالاتر

اگر BMI شما بین 25.0 تا 29.9 کیلوگرم بر متر مربع باشد، شما را در دسته اضافه وزن قرار می دهند.

چاقی در کودکان

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی همچنین از BMI برای محاسبه چاقی در کودکان استفاده می کنند، اما آن را نسبت به سن کودک و جنسیت تعیین شده محاسبه می کنند. یک کودک بزرگتر از 2 سال اگر BMI او بیشتر از 95٪ از همسالان خود در همان دسته باشد دچار چاقی شده است.

علت چاقی

چاقی نتیجه عدم تعادل بین انرژی دریافتی روزانه و مصرف انرژی است که منجر به افزایش بیش از حد وزن می شود. چاقی یک بیماری چند عاملی است که توسط عوامل ژنتیکی، فرهنگی و اجتماعی بی‌ شماری ایجاد می‌شود. مطالعات ژنتیکی مختلف نشان داده‌ اند که چاقی ارثی است. سایر علل چاقی شامل کاهش فعالیت بدنی، بی خوابی، اختلالات غدد درون ریز، داروها، مصرف کربوهیدرات های اضافی و غذاهای پر قند و کاهش متابولیسم انرژی است.

لپتین یک هورمون چربی است که مصرف غذا و وزن بدن را کاهش می دهد، مقاومت سلولی به لپتین با چاقی مرتبط است. بافت چربی آدیپوکین ها و اسیدهای چرب آزاد ترشح می کند و باعث التهاب سیستمیک می شود که باعث مقاومت به انسولین و افزایش سطح تری گلیسیرید و متعاقباً به چاقی می شود.

در ابتدایی ترین سطح، چاقی به دلیل مصرف کالری بیشتر از آنچه بدن شما می تواند استفاده کند، ایجاد می شود. عوامل زیادی در این امر نقش دارند. از برخی جهات، پیشگیری از چاقی مستلزم کار آگاهانه در برابر این عوامل متعدد است.

عوامل افزایش مصرف کالری

  • غذاهای فست فود
  • شکر
  • عوامل روانشناسی
  • هورمون ها
  • داروهای خاص
  • سرگرمی بی‌ تحرک

بیماری های تسهیل کننده

  • دیابت نوع 2
  • بیماری های قلبی عروقی
  • بیماری کبد چرب
  • بیماری کلیوی
  • سنگ کیسه صفرا

عوارض چاقی

چاقی

چاقی با بیماری های قلبی عروقی، دیس لیپیدمی و مقاومت به انسولین همراه است که باعث دیابت، سکته، سنگ کیسه صفرا، کبد چرب، چاقی، سندرم هیپوونتیلاسیون، آپنه خواب و سرطان می شود. چاقی می تواند باعث افزایش رسوب اسیدهای چرب در میوکارد شود و باعث اختلال عملکرد بطن چپ شود. همچنین نشان داده شده است که سیستم رنین-آنژیوتانسین را تغییر می دهد و باعث افزایش احتباس نمک و افزایش فشار خون می شود.

توزیع چربی بدن در ارزیابی خطر سلامت قلبی متابولیک مهم است. توزیع چربی اضافی احشایی به احتمال زیاد خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد.

چاقی به طرز مختلف بر بدن شما تأثیر می گذارد.

بعضی اثرات ظریف تر هستند، مانند تغییرات شیمیایی در خون شما که خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را افزایش می دهد.

برخی از اثرات هنوز به خوبی درک نشده اند، به عنوان مثال، خطر ابتلا به برخی سرطان ها با چاقی افزایش می یابد. ما نمی دانیم چرا، اما وجود دارد. از نظر آماری، چاقی خطر مرگ زودرس را به هر دلیلی افزایش می دهد. به همین ترتیب، مطالعات نشان می دهد که می توانید با کاهش وزن حتی اندکی (5 تا 10 درصد) این خطرات را به میزان قابل توجهی بهبود بخشید.

تغییرات متابولیک

متابولیسم شما فرآیند تبدیل کالری به انرژی برای سوخت رسانی به عملکردهای بدن است. وقتی بدن شما کالری بیشتری نسبت به آنچه می تواند مصرف کند داشته باشد، کالری اضافی را به لیپید تبدیل کرده و در بافت چربی ذخیره می کند. وقتی بافتی برای ذخیره لیپید تمام می شود، خود سلول های چربی بزرگ می شوند. سلول های چربی بزرگ شده هورمون ها و سایر مواد شیمیایی ترشح می کنند که پاسخی التهابی ایجاد می کنند.

التهاب مزمن اثرات نامطلوب زیادی برای سلامتی دارد. یکی از راه هایی که بر متابولیسم شما تأثیر می گذارد، کمک به مقاومت به انسولین است. این بدان معناست که بدن شما دیگر نمی تواند از انسولین برای کاهش موثر گلوکز و سطح چربی خون استفاده کند. قند خون بالا و چربی خون ( کلسترول و تری گلیسیرید ) نیز در افزایش فشار خون نقش دارند. این عوامل خطر ترکیبی به عنوان سندرم متابولیک شناخته می شوند.

تاثیرات مستقیم چاقی

چربی اضافی بدن می تواند اندام های دستگاه تنفسی شما را درگیر کند و بر سیستم اسکلتی عضلانی شما فشار وارد کند.

  • آسم
  • آپنه خواب
  • سندرم هیپوونتیلاسیون چاقی
  • آرتروز
  • کمر درد
  • نقرس

بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، از هر 3 بزرگسال مبتلا به چاقی، 1 نفر به آرتروز نیز مبتلا است. مطالعات نشان داده اند که به ازای هر 5 کیلوگرم افزایش وزن، خطر ابتلا به آرتریت زانو تا 36 درصد افزایش می یابد. خبر خوب این است که همراه با ورزش، کاهش وزن 10 درصدی می تواند به طور قابل توجهی درد مرتبط با آرتریت را کاهش دهد و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.

اثرات غیر مستقیم چاقی

  • حافظه و شناخت
  • افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و زوال عقل
  • ناباروری زنان و عوارض بارداری
  • افسردگی
  • اختلالات خلقی
  • برخی سرطان ها از جمله مری، پانکراس، سینه، رحم و تخمدان

تشخیص چاقی

چاقی

پزشکان وزن، قد و دور کمر شما را اندازه گیری می کنند. مهمتر از آن، هنگامی که برای مراقبت به پزشک خود مراجعه می کنید، آنها از شما در مورد سابقه بیماری، داروها و تغییرات وزن شما سوال خواهند کرد. آنها همچنین می خواهند در مورد الگوهای غذایی، خواب و ورزش فعلی و عوامل استرس زا و اینکه آیا در گذشته برنامه های کاهش وزن را امتحان کرده اید، بدانند.

همچنین عملکردهای حیاتی شما را با اندازه گیری ضربان قلب و فشار خون و گوش دادن به قلب و ریه های شما بررسی می کنند. ممکن است برای بررسی سطح گلوکز و کلسترول خون و بررسی مشکلات هورمونی به شما آزمایش خون بدهند. از این نمایه کامل برای تشخیص چاقی شما و هر شرایط مرتبطی که ممکن است داشته باشید استفاده خواهند کرد.

علل زمینه‌ ای موثر در چاقی

  • تاریخچه وزن دوران کودکی
  • تلاش ها و نتایج قبلی کاهش وزن
  • تاریخچه تغذیه کامل
  • الگوهای خواب
  • فعالیت بدنی
  • سوابق پزشکی
  • سابقه جراحی
  • داروهایی که می توانند باعث افزایش وزن شوند
  • تاریخچه اجتماعی مصرف دخانیات و الکل
  • سابقه خانوادگی

یک معاینه فیزیکی کامل باید انجام شود و باید شامل اندازه گیری شاخص توده بدنی (BMI)، دور شکم  و علائم حیاتی باشد. یافته های مرتبط با چاقی مانند آکنه، هیرسوتیسم، تگ پوستی، آکانتوز نیگریکانس، استریا، قوز بوفالو، توزیع پد چربی، ریتم نامنظم، ژنیکوماستی، چربی شکمی، هپاتواسپلنومگالی، فتق، هیپوونتیلاسیون و…باید مورد توجه باشند.

محاسبه وزن و BMI

یک ابزار اندازه گیری استاندارد برای چاقی، اندازه گیری شاخص توده بدنی است.

BMI و میانگین وزن با استفاده از وزن بر حسب کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر محاسبه می شود. چاقی را می توان بر اساس BMI طبقه بندی کرد.

  • کم وزنی: کمتر از 18.5
  • محدوده نرمال یا طبیعی : 18.5
  • اضافه وزن: 25
  • چاقی، درجه یک : 30
  • چاقی، درجه دو : 35
  • چاقی، درجه سه : بیش از 40

تشخیص های افتراقی

  • آکرومگالی
  • لیپوما
  • سندرم کوشینگ
  • کم کاری تیروئید
  • انسولینوم
  • سندرم کالمن
  • لیپودیستروفی عمومی
  • بیماری تخمدان پلی کیستیک

 درمان چاقی

چاقی

مشخصات کامل سلامتی شما برنامه درمانی فردی شما را تعیین می کند. پزشکان ابتدا فوری‌ ترین نگرانی‌ های سلامتی شما را هدف قرار می‌ دهند، سپس یک برنامه کاهش وزن طولانی‌ مدت را دنبال می‌ کنند.

تغییرات رژیم غذایی

اصلاح رژیم غذایی باید با نظارت دقیق بر کاهش وزن منظم فردی باشد، رژیم های کم کالری توصیه می شوند. کالری کم می تواند کربوهیدرات یا چربی محدود باشد. یک رژیم کم کربوهیدرات می تواند کاهش وزن بیشتری را در ماه های اول در مقایسه با رژیم کم چربی ایجاد کند.

تغییرات رژیمی که شخصاً باید برای کاهش وزن ایجاد کنید، برای شما فردی خواهد بود. برخی از افراد ممکن است از کاهش اندازه وعده ها یا میان وعده ها بین وعده های غذایی سود ببرند. برای دیگران، ممکن است بیشتر به تغییر آنچه می خورند باشد تا مقدار آن. تقریباً همه می توانند از خوردن مواد گیاهی بیشتر سود ببرند. میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات چربی کمتری دارند و فیبر و ریز مغذی های بیشتری دارند. آنها مغذی تر هستند و پس از خوردن کالری کمتر، احساس سیری و رضایت بیشتری دارید.

قرص چاقی

داروهای کنترل وزن برای کمک به افرادی است که مشکلات سلامتی مرتبط با اضافه وزن یا چاقی دارند. پزشکان متخصص از BMI برای کمک به تصمیم گیری در مورد اینکه آیا ممکن است از داروهای کنترل وزن بهره مند شوید، استفاده می کنند.

افزایش فعالیت

همه شنیده اند که رژیم غذایی و ورزش هر دو برای کاهش وزن و حفظ وزن مهم هستند. اما ورزش به معنای عضویت در باشگاه نیست. تنها راه رفتن و پیاده روی با سرعت متوسط ​​یکی از کار آمد ترین انواع ورزش برای کاهش وزن است. فقط 30 دقیقه، پنج روز در هفته چیزی است که پزشکان پیشنهاد می کنند. پیاده روی روزانه در زمان ناهار یا قبل یا بعد از کار می تواند تفاوت واقعی ایجاد کند.

درمان های رفتاری

مشاوره، گروه‌ های حمایتی و روش‌ هایی مانند درمان شناختی رفتاری ممکن است در حمایت از سفر کاهش وزن نقش داشته باشند. این روش ها می توانند برای حمایت از تغییرات مثبت کمک کنند. آنها همچنین می توانند به شما در مدیریت استرس و رسیدگی به عوامل عاطفی و روانی که ممکن است بر شما تأثیر باشند، کمک کنند. کاهش وزن در سطوح مختلف بر ما تأثیر می‌گذارد، بنابراین حمایت از طرف افراد و همچنین از جنبه عملی می‌تواند مفید باشد.

جراحی کاهش وزن

اگر چاقی درجه سه برای شما تشخیص داده شده است، جراحی چاقی ممکن است یک گزینه برای شما باشد. جراحی یک راه تهاجمی اما بسیار موثر برای کاهش وزن طولانی مدت و قابل توجه است. تمام روش های جراحی چاقی سیستم گوارش شما را به نوعی تغییر می دهند، این روش ها تعداد کالری هایی را که می توانید مصرف کرده و جذب کنید محدود می کنند. همچنین عوامل هورمونی را در سیستم گوارش شما تغییر می دهند که بر متابولیسم و ​​گرسنگی شما تأثیر می گذارد.

روش های جراحی

  • اسلیو معده (اسلیو گاسترکتومی)
  • نوار معده (LAP band)
  • بای پس معده (Roux-en-Y)
  • سوئیچ دوازدهه

بیماران باید قبل از عمل ارزیابی گسترده ای از خطرات جراحی داشته باشند. کاهش وزن سریع را می توان با بای پس معده به دست آورد و این رایج ترین روشی است که انجام می شود. عوارض احتمالی اولیه پس از عمل شامل نشت، عفونت، خونریزی پس از عمل، ترومبوز و حوادث قلبی است. مشکلات دیرهنگام شامل سوء جذب، کمبود ویتامین و مواد معدنی، سندرم تغذیه مجدد و سندرم دامپینگ است.

عوارض کاهش وزن

هنگامی که کاهش وزن سریع باشد، با عوارضی نیز همراه است

  • ناهنجاری های الکترولیت (به ویژه، هیپوکالمی)
  • آریتمی های قلبی
  • هیپراوریسمی
  • کللیتیازیس(سنگ کیسه صفرا)
  • تغییرات خلقی و رفتاری

عوارض مرتبط با جراحی چاقی

  • چسبندگی
  • باز شدگی زخم
  • زخم
  • سوء جذب
  • سندرم دامپینگ
  • اسهال بعد از جراحی
  • کمبود ویتامین و مواد مغذی
  • نشت آناستوموز
  • جراحی ناموفق

پیشگیری از چاقی

چاقی

پیشگیری از چاقی ساده تر از درمان آن است که به محض شروع آن موثر است. هنگامی که بدن شما یک نقطه تنظیم جدید را ایجاد کرد، آن را به عنوان وزن پایه جدید شما در نظر می گیرد. بدن شما کار می کند تا سیگنال های گرسنگی و مصرف انرژی شما را تعدیل کند تا توده بدنی موجود را حفظ کند، علی رغم قصد کاهش وزن.

اگر متوجه الگوی افزایش وزن اخیر در خود یا فرزندتان شده اید، یا اگر سابقه خانوادگی چاقی دارید، زودتر اقدامات لازم را برای پیشگیری انجام دهید. بررسی عادات خود و ایجاد تغییرات معقول در حال حاضر می تواند در جلوگیری از چاقی و کاهش وزن در آینده کمک کند.

  • یک فعالیت کوچک اضافه کنید، پیاده روی بروید به مدت 25 دقیقه.
  • غذاهای سالم تهیه کنید و هنگام عدم مصرف شیرینی ها، جایگزین خوراکی مناسب انتخاب کنید.
  • استرس خود را مدیریت کنید و سعی کنید خواب کافی داشته باشید تا سطح هورمون خود را کنترل کنید. بر تغییرات مثبت و فعالیت های سالم تمرکز کنید.

چشم انداز چاقی

چاقی عوارض و مرگ و میر بالایی دارد. بیماران چاق در معرض خطر بالای عوارض قلبی و سکته هستند. علاوه بر این، کیفیت زندگی ضعیفی دارند.

عواملی که باعث تشدید می شوند

  • سن شروع چاقی
  • مقدار چاقی مرکزی
  • شدت چاقی
  • جنسیت
  • بیماری همراه
  • نژاد

چاقی شما را در معرض خطر برخی شرایط نامطلوب سلامتی قرار می دهد، این بدان معنا نیست که حال حاضر آن شرایط را دارید. خطرات ارزش نگرانی را دارند، اما آنها نیز برگشت پذیر یا قابل کنترل هستند.

به یاد داشته باشید، کاهش وزن تنها 5 تا 10 درصد می تواند خطرات سلامتی شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. می تواند پیشرفت بیماری کبد چرب، سندرم متابولیک و دیابت را کند یا متوقف کند. با راهنمایی پزشکی، کاهش وزن حداقل تا این حد و احتمالاً بسیار بیشتر قابل دستیابی است. رعایت یک برنامه درمانی طولانی مدت می تواند به کاهش وزن شما کمک کند.

سخن پایانی

خبر خوب این است که با ادامه تحقیقات، پیشرفت های پزشکی همچنان امید جدیدی را برای درمان چاقی ارائه می دهند. ممکن است برای رسیدن به فرمول مناسب برای شما کمی کاوش لازم باشد، اما همراه با پزشک متخصص می توانید سلامت خود را دوباره به دست خود بگیرید. حتی اندکی کاهش وزن می تواند سلامت شما را تقریباً در هر سطحی بهبود بخشد و می توانید از مزایای مادام العمر از رژیم غذایی سالم و تغییرات سبک زندگی بهره مند شوید.

اگر بیمار کم تحرک بماند هیچ مداخله ای کارساز نیست. حتی پس از جراحی، برخی از انواع برنامه های ورزشی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است. تغییرات سبک زندگی می تواند به افراد چاق کمک کند تا افزایش وزن را معکوس کنند.

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *