تنگی کانال مچ دست

تونل کارپال

تونل کارپال فضایی در استخوان های مچ دست شماست. این مانند یک تونلی است که از دامنه کوه می گذرد، اما به جای اینکه در صخره برای اتومبیل ها جا باز کند، گذرگاهی در استخوان های شما است که به تاندون ها، رباط ها و اعصاب اجازه می دهد از آن عبور کنند تا به دست شما برسند.

سندرم تونل کارپال یا گرفتگی کانال مچ دست زمانی اتفاق می افتد که چیزی باعث تحریک یا فشار اضافی بر روی  عصب مدین که از طریق تونل کارپ شما می گذرد، وارد شود.

عصب مدین

عصب میانی یا مدین یکی از اجزای حیاتی دست است که حس و عملکرد حرکتی را در قسمت کف دست از جمله شست، سبابه، وسط و نیمی از انگشت حلقه ایجاد می‌کند. این عصب برای مهارت دست و مهارت‌های حرکتی ظریف ضروری است و ما را قادر می‌سازد تا اجسام را با دقت لمس کرده و دستکاری کنیم. تنگی کانال مچ دست باعث آسیب یا فشرده شدن عصب مدین و در کانال دست شده و  موجب بی حسی، گزگز و ضعف در دست آسیب دیده می شود.

تنگی کانال مچ دست چقدر شایع است؟

گرفتگی کانال مچ دست بسیار شایع است. کارشناسان تخمین می زنند که از هر 1000 نفر، 3 نفر سندرم تونل کارپال را تجربه می کنند.

علائم و نشانه های تنگی کانال مچ دست

شایع ترین علائم تونل کارپال عبارتند از:

• بی حسی در مچ دست، دست یا انگشتان (به خصوص نوک انگشتان)
• درد در مچ دست، دست یا انگشتان
• سوزن سوزن شدن
• مشکل در استفاده از دست‌ها برای نگه‌داشتن یا کنترل اشیاء (مثلاً مانند در دست گرفتن تلفن، گرفتن فرمان، نگه داشتن خودکار یا تایپ کردن)

تنگی کانال مچ دست معمولاً به کندی ایجاد می شود. ممکن است در ابتدا فقط علائم جزئی را تجربه کنید که ممکن است با گذشت زمان بدتر شوند.

مردم معمولاً اولین علائم را در شب متوجه می شوند – درد یا سوزن سوزن شدن ممکن است شما را از خواب بیدار کند. با گذشت زمان، علائم ممکن است در طول روز روی شما تأثیر بگذارد، به خصوص اگر در محل کار مانند تایپ کردن، نوشتن یا استفاده از ابزار، حرکات مشابهی را زیاد انجام دهید.

تنگی کانال مچ دست چه احساسی دارد؟

گرفتگی کانال مچ دست می تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی در مچ دست، دست و انگشتان شما شود. ممکن است احساس کنید که انگشتان یا دستان شما به خواب رفته اند. همچنین ممکن است احساس بی‌حسی کنید که باعث می‌شود بخواهید دست‌هایتان را طوری تکان دهید که انگار آب  روی آن‌ها ریخته شده است.

برخی از افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال یا گرفتگی کانال مچ دست احساس می‌کنند دست‌ها و گرفتن آنها ضعیف‌تر از حد طبیعی است. ممکن است احساس کنید که نمی‌توانید لیوان یا خودکار را محکم نگه دارید.

ممکن است دست و انگشتان دست شما ناتوان به نظر برسند یا توانایی کمتری در انجام حرکات دقیق داشته باشند، مانند بستن دکمه های پیراهن یا گرفتن کلید و باز کردن قفل.

علت تنگی کانال مچ دست

فشار اضافی روی  عصب مدین شما باعث گرفتگی کانال مچ دست می شود. تونل کارپال فضایی برای تمام قسمت هایی دارد که از آن عبور می کنند، اما اگر یک قسمت از مچ دست شما متورم یا آسیب دیده باشد، می تواند به سایر بافت های اطراف خود، از جمله  عصب مدین، فشار بیاورد.

هر چیزی که باعث تورم یا تحریک در مچ دست شما شود می تواند باعث سندرم تونل کارپال یا تنگی کانال مچ دست شود:

• آسیب های فشاری مکرر
• آرتریت
• رگ به رگ شدن
• شکستگی مچ دست (شکستگی استخوان مچ دست)
• کیست های گانگلیونی

عوامل خطر

هر کسی ممکن است به گرفتگی کانال مچ دست یا سندرم تونل کارپال مبتلا شود، اما برخی از افراد بیشتر احتمال دارد، از جمله:

• افرادی که برای کار با دست و مچ خود حرکات تکراری انجام می دهند (مثلاً با استفاده از رایانه یا کار با چکش)
• افرادی که از ابزارهای برقی استفاده می کنند که لرزش دارند (مانند مته یا چکش)
• افراد باردار
• زنان و افراد مونث
• بزرگسالان بالای 40 سال
• افرادی که خویشاوندان بیولوژیکی آنها تنگی کانال مچ دست دارند.

داشتن برخی بیماری ها از جمله:

• روماتیسم مفصلی
• نقرس
• کم کاری تیروئید
• دیابت
• چاقی
• آمیلوئیدوز​

پزشک متخصص دست گرفتگی کانال مچ دست را با معاینه فیزیکی و برخی بررسی های پزشکی تشخیص می دهد. آنها مچ، دست و انگشتان شما را معاینه می کنند و در مورد علائم شما می پرسند. زمانی که برای اولین بار علائم را مشاهده کردید و اگر فعالیت یا زمانی از روز آنها را بهتر یا بدتر کرد، به پزشک خود بگویید.

معاینه تونل کارپال

پزشک شما از ترکیبی از معاینات فیزیکی و بررسی های پزشکی برای تشخیص سندرم تونل کارپ استفاده می کند، از جمله:

• علامت تینل
• تست فالن
• اشعه ایکس مچ دست
• نوار عصب و عضله(EMG)
• سونوگرافی
• ام آر آی (MRI)

پزشکان متخصص ابتدا سندرم تونل کارپ را با درمان های غیرجراحی (محافظه کارانه) درمان می کنند. اگر درمان های محافظه کارانه علائم شما را تسکین ندهد، ممکن است به جراحی تونل کارپال نیاز داشته باشید.

درمان های غیر جراحی تنگی کانال مچ دست

رایج‌ترین درمان‌های تونل کارپال شامل اصلاح برنامه و کار روزانه، حمایت و تقویت مچ دست و مصرف دارو می‌شود:

• بستن مچ بند (مخصوصاً در شب): آتل مچ بند دست شما را در حالت خنثی نگه می دارد تا فشار را از روی  عصب مدین شما کم کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست می تواند با ورزش دست و تمرین درمانی به تقویت عضلات اطراف مچ دست و افزایش انعطاف پذیری آنها کمک کند.
• تغییر وضعیت بدن یا محیط کاری: یک کاردرمانگر می تواند راه هایی را برای تغییر نحوه انجام کارهای روزمره برای حرکت ایمن و راحت تر پیشنهاد دهد. ممکن است لازم باشد نحوه نشستن یا ایستادن خود، نحوه قرارگیری صفحه کلید خود را تغییر دهید یا تغییرات دیگری در وضعیت بدن خود ایجاد کنید.
• داروهای بدون نسخه: پزشک شما ممکن است برای کاهش التهاب و تسکین درد، NSAID های بدون نسخه یا استامینوفن را پیشنهاد کند. این داروها را بیش از 10 روز متوالی بدون صحبت با پزشک خود مصرف نکنید.
• تزریق کورتون : کورتیکواستروئیدها داروهای ضد التهابی تجویزی هستند. ممکن است متخصص دست در تونل کارپال شما کورتون تزریق نماید.

جراحی تنگی کانال مچ دست

اگر درمان های محافظه کارانه مؤثر واقع نشدند، پزشک شما جراحی تونل کارپال را پیشنهاد می کند. جراح  تونل کارپال را آزاد می کند تا فضای بیشتری در داخل مچ دست شما ایجاد کند. این باعث کاهش فشار در تونل کارپ شما می شود و به تاندون ها و اعصاب فضای بیشتری می دهد.

جراحی آزادسازی تونل کارپال معمولاً یک عمل سرپایی است، به این معنی که می توانید همان روز به خانه بروید. جراح به شما خواهد گفت که چه انتظاراتی دارید و دستورالعمل های بهبودی را به شما می دهد.

چقدر بعد از درمان احساس بهتری دارم؟

به محض شروع درمان تونل کارپال باید احساس بهتری داشته باشید. ممکن است چند هفته (یا بیشتر) طول بکشد تا درمان‌های غیرجراحی فشار روی  عصب مدین شما را کاهش دهند، اما علائم شما باید به تدریج شروع به بهبود کنند.

در جراحی تونل کارپال احساس بهبودی زود شروع می شود و بتدریج کامل می شود. بهبودی معمولاً یک یا دو ماه طول می کشد.

پیشگیری از سندرم تونل کارپال یا گرفتگی کانال مچ دست ممکن است سخت باشد، به خصوص اگر یک بیماری زمینه ای یا فعالیتی که نمی توانید از آن اجتناب کنید باعث آن شود. ممکن است بتوانید با محافظت از مچ دست خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:

• قبل و بعد از فعالیت بدنی شدید مچ و دستان خود را استراحت دهید.
• برای همه کارها یا فعالیت ها از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنید.
• هنگام کار با دستان خود استراحت مکرر داشته باشید.
• هنگام کار با ابزار یا تایپ کردن روی صفحه کلید، از تکنیک مناسب استفاده کنید و حالت مناسب قرارگیری بدن و دست خود را خوب حفظ کنید.

باید انتظار داشته باشید که برخی از فعالیت های روزانه خود را تغییر دهید و چند درمان غیرجراحی را برای حمایت از مچ دست و کاهش التهاب داخل تونل کارپ خود امتحان کنید. پزشک شما درمان‌هایی را پیشنهاد می‌کند که علائم سندرم تونل کارپ را تسکین می‌دهد و از آسیب  عصب مدین جلوگیری می‌کند.

ممکن است برای رسیدن به نتیجه درمان‌هایی که برای شما مفید باشد، چند مدت طول بکشد، اما علائم بیشتر افراد مبتلا  تسکین پیدا می کند. اگر درمان‌های محافظه‌کارانه مؤثر نباشند یا اگر گرفتگی کانال مچ دست شدید باشد پزشک، جراحی را پیشنهاد می‌کند.

آیا تنگی کانال مچ دست به خودی خود بهبود می یابد؟

ممکن است سندرم تونل کارپ به خودی خود بهبود یابد – به خصوص اگر برای مدتی استراحت کنید یا از انجام حرکات تکراری با مچ دست خودداری کنید. اما احتمال اینکه گرفتگی کانال مچ دست بهبود نیابد بسیار بیشتر است مگر اینکه پزشک متخصص آن را تشخیص داده و درمان کند.

ارزش خطر آسیب دائمی به  عصب مدین خود را ندارد. به محض مشاهده هرگونه گزگز، درد یا بی حسی در مچ دست، دست یا انگشتان خود به پزشک مراجعه کنید.

بهترین درمان تنگی کانال مچ دست چیست؟

هیچ پاسخی وجود ندارد که برای همه صدق کند. اینکه کدام درمان‌ها برای شما بهتر جواب می‌دهند، بستگی به این دارد که چه چیزی باعث تحریک در تونل کارپ شما شده است و همچنین به شدت گرفتگی کانال مچ دست بستگی دارد.

اکثر افراد می توانند تنگی کانال مچ دست را با درمان های محافظه کارانه مدیریت کنند. اما جراحی گاهی اوقات بهترین گزینه است.

چگونه بفهمم که به تنگی کانال مچ دست مبتلا شده ام؟

هرکسی گرفتگی کانال مچ دست را متفاوت تجربه می کند. ممکن است ابتدا علائمی را در شب مشاهده کنید، مانند درد مچ دست یا سوزن سوزن شدن که به اندازه کافی شدید است که شما را از خواب بیدار کند. همچنین ممکن است متوجه شوید که مچ دست شما هر چه بیشتر از آن استفاده می کنید، علائم تونل کارپال را نشان می دهد، مثلاً در پایان یک روز طولانی کار با ابزار یا بعد از چندین ساعت استفاده متوالی از رایانه.

فقط پزشک متخصص می تواند تأیید کند که شما سندرم تونا کارپال یا مشکل دیگری در مچ دست دارید. حتی اگر تنگی کانال مچ دست نداشته باشید، آنها به شما کمک می کنند بفهمید چه چیزی باعث ایجاد علائم می شود و چگونه می توانید آنها را درمان کنید.