سندروم تونل کوبیتال چیست و چه علائمی دارد

سندروم تونل کوبیتال، عصب میانبرگیرنده مچ دست را درگیر می‌کند و به علت فشار زیاد بر روی آن عصب ایجاد می‌شود. این عصب (عصب میانبرگیرنده مچ دست) عملکرد حسی و حرکتی را در انگشتان، شصت و انگشت کوچک دست تأمین می‌کند.

علائم سندروم تونل کوبیتال ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد: درد و تورم در منطقه مچ دست، انگشتان شصت و انگشت کوچک دست که ممکن بوده به سمت بازو و شانه گسترش یابد.
• احساس بریدگی: احساس بریدگی و خزش در انگشتان شصت و انگشت کوچک دست می‌تواند نشانه سندروم تونل کوبیتال باشد.
• ضعف: کاهش قدرت و ضعف عضلات انگشتان شصت و انگشت کوچک دست ممکن بوده به علت تضعیف عصب میانبرگیرنده مچ دست در این سندروم رخ دهد.
• احساس سوزش و گرمی: احساس سوزش، گرمی و یا بی‌احساسی در انگشتان شصت و انگشت کوچک دست می‌تواند علامتی از سندرم تونل کوبیتال باشد.
• تنمل و کدری: تنمل و کدری در انگشتان شصت و انگشت کوچک دست می‌تواند علامتی از تضرر عصب میانبرگیرنده مچ دست در این سندروم باشد.
• تشدید شدن علائم شب‌ها: علائم سندروم تونل کارپیو معمولاً شب‌ها تشدید می‌شوند و ممکن است باعث اختلال در خواب گردد.

در صورت تشخیص سندرم تونل کوبیتال، باید به پزشک مراجعه نمایید.

علل سندروم تونل کوبیتال چیست

سندروم تونل کوبیتال، به دلیل فشار زیاد بر روی عصب میانبرگیرنده مچ دست در ناحیه کوبیتال (ناحیه ای که عصب میانبرگیرنده مچ دست از آن عبور می کند) ایجاد می شود. اما در برخی موارد، دلایل دیگری نیز می‌توانند موجب ایجاد این سندروم شوند، که عبارتند از:

• ضربه: ضربه به ناحیه کوبیتال می‌تواند باعث فشار زیاد بر روی عصب میانبرگیرنده مچ دست شده و سبب ایجاد سندروم تونل کوبیتال شود.
• التهابات: التهابات ناحیه کوبیتال می‌توانند باعث فشار زیاد بر روی عصب میانبرگیرنده مچ دست شوند و سبب ایجاد سندروم تونل کوبیتال گردند.
• آسیب نخاعی: آسیب دیدن نخاع از جمله عواملی است که می‌تواند باعث ایجاد فشار زیاد بر روی عصب میانبرگیرنده مچ دست شود و سبب ایجاد سندروم تونل کوبیتال گردد.
• سرطان: وجود تومور یا سرطان در ناحیه کوبیتال می‌تواند باعث فشار زیاد بر روی عصب میانبرگیرنده مچ دست شده و سبب ایجاد سندروم تونل کوبیتال شود.
• بیماری های دیگر: برخی بیماری ها مانند دیابت، افزایش فشار خون، چاقی و بیماری های التهابی، نیز می‌توانند باعث ایجاد سندروم تونل کوبیتال شوند.

به طور کلی، هر فشار و آسیبی که به عصب میانبرگیرنده مچ دست وارد شود، می‌تواند باعث ایجاد سندروم تونل کوبیتال گردد.

تشخیص سندروم تونل کوبیتال

تشخیص سندرم تونل کوبیتال بر اساس علائم بالینی، آزمایش‌های تشخیصی و تاریخچه بیماری قرار می‌گیرد. برخی از علائم بالینی شامل:

• درد: درد شدید و سوزش در ناحیه مچ دست و شیرهی میانی دست، به شدت در زمان استفاده از دست و شاید در شب افزایش می‌یابد.
• تنمل و خزشهای دست: تنمل، خزشهای دست، احساس گیجی، احساس سردی یا گرمی در ناحیه مچ دست و انگشتان می‌تواند نشانه های سندروم تونل کوبیتال باشد.
• کاهش حساسیت: کاهش حساسیت در ناحیه مچ دست، شیرهی میانی دست و انگشتان ممکن است در برخی از بیماران دیده شود.

برای تشخیص سندرم تونل کوبیتال، پزشک ممکن بوده از آزمایش‌های تشخیصی مانند الکترومایوگرافی (EMG)، عصب‌شناسی و آزمون فشار عصب استفاده کند. همچنین، برای تشخیص دقیق تر و بررسی میزان آسیب، ممکن است از عکسبرداری با استفاده از رادیوگرافی، اسکنر مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی نیز استفاده شود.

عصب اولنارر و تونل کوبیتال چیست؟

عصب اولنار (Ulnar nerve) یکی از سه عصب اصلی دست بوده که از سردست شروع می‌شود و از طریق مسیری در ناحیه داخلی آرنج به ناحیه مچ دست می‌رسد. عصب اولنار وظیفه ارسال سیگنال‌های عصبی به انگشتان بیشتر شیرهی میانی، نیمه خلفی دست و مچ دست را برعهده دارد.

تونل کوبیتال (Cubital tunnel) یک فضای بین عضلات و لیگامان‌های داخلی آرنج است که عصب اولنار از آن عبور می‌کند. اگر فشار به عصب اولنار در این منطقه بیش از حد افزایش یابد، باعث سندروم تونل کوبیتال می‌شود.

به طور معمول، در سندرم تونل کوبیتال، علائمی همچون درد و تنمل در ناحیه شیرهی میانی و نیمه خلفی دست، کاهش حساسیت و ضعف عضلات این ناحیه را دارد. در برخی از موارد، درمان سندروم تونل کوبیتال شامل تغییر عادات روزانه، فیزیوتراپی، داروها و در صورت نیاز، جراحی است.

روش های درمان سندروم کوبیتال

درمان سندروم کوبیتال به دو روش غیر جراحی و جراحی تقسیم می‌شود. در برخی موارد، تغییر عادات روزانه و فیزیوتراپی می‌تواند بهبود علائم سندروم کوبیتال را بهبود بخشد. در صورتی که بیمار نتواند بهبودی لازم را با این روش‌ها بدست آورد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

روش‌های غیر جراحی شامل:

• تغییر عادات روزانه: این شامل تغییر موقعیت دست در حین کار، استفاده از پد دستی و استراحت میان کارها می‌باشد.
• فیزیوتراپی: تمریناتی که به افزایش قدرت عضلات دست و کاهش فشار بر روی عصب اولنار کمک می‌کند. به عنوان مثال، تمرینات خفیف استقامتی، تقویت عضلات دست و مچ دست، و استفاده از دستگاه‌های الکتریکی برای تحریک عضلات و کاهش التهاب.
• درمان دارویی: برخی داروها مانند ضد التهاب‌ها، کورتیکواستروئیدها و آنالژزیک‌ها می‌توانند در کنترل درد و التهاب کمک کننده هستند.

جراحی نیز به عنوان یک روش درمانی برای سندرم کوبیتال استفاده می‌شود و در صورت عدم بهبود علائم و عدم پاسخگویی به روش‌های غیر جراحی انجام می گردد. در جراحی، عصب اولنار از فشار بیش از حد آزاد شده و احتمال بهبود علائم بالینی بیشتر است.

دوره بهبود بعد از جراحی سندروم تونل کوبیتال چقدر طول می کشد؟

دوره بهبود بعد از جراحی سندرم تونل کوبیتال، بستگی به میزان شدت علائم، نوع جراحی انجام شده و تعداد عصب‌هایی که دچار فشار بوده‌اند دارد. اما به طور کلی، بیشتر بیماران پس از جراحی در طی چند هفته اول بهبودی کاملی نخواهند داشت و ممکن بوده درد و ناراحتی را در طول این دوره تجربه کنند. پس از جراحی، پزشک شما ممکن است شما را به فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی ارجاع دهد که  کمک می کند عضلات و عصب‌های شما قوی شدن و دوره بهبود را تسریع کنید.

در کل، دوره بهبود بعد از جراحی سندروم تونل کوبیتال ممکن است تا چند ماه طول بکشد. اما در بیشتر موارد، بیماران پس از چند ماه احساس بهبودی کامل می‌کنند و به فعالیت‌های روزمره خود بازمی‌گردند.