فهرست مطالب
کاربرد بالینی اوزون درمانی در پزشکی نتایج امیدوار کننده‌ای را در درمان بیماری‌های مختلف نشان داده است. مطالعات نشان دهنده اثربخشی آن در مدیریت التهاب، تقویت سیستم ایمنی و بهبود گردش خون است. تطبیق پذیری اوزون تراپی، همراه با حداقل عوارض جانبی، آن را به ابزاری ارزشمند در طب یکپارچه و مکمل تبدیل می کند. همانطور که تحقیقات در مورد اوزون تراپی همچنان در حال رشد است، انتظار می رود کاربرد بالینی آن در پزشکی گسترش یابد و امکانات جدیدی برای مراقبت و درمان بیماری ها ارائه شود.
اوزون درمانی باید توسط پزشک متخصص که دانش و تجربه لازم در زمینه درمان با ازون را دارد، انجام شود.
کلمه Ozone به فارسی بصورت مختلف نوشته می شود مانند : اوزون ، ازون ، ازن
گاز اوزون
ازون(Ozone)، O3، از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. این گاز آبی کم رنگ با بوی تند مشخص است. دو اتم اکسیژن که به یکدیگر متصل شده اند، مولکول اصلی اکسیژن O2 را تشکیل می دهند، اتم سوم اضافی اوزون را به گازی ناپایدار و بسیار واکنش پذیر تبدیل می کند.
لایه اوزون
ازن در دو ناحیه جو زمین یافت می شود: در اتمسفر فوقانی و در سطح زمین.
اوزون خوب : اوزون در جو فوقانی با فیلتر کردن اشعه ماوراء بنفش مضر خورشید از ما محافظت می کند.
اوزون بد : از سوی دیگر، ازون در سطح زمین برای سلامتی ما مضر است. ازن سطح زمین جزء اصلی مه دود است و محصول تعامل بین نور خورشید و انتشار گازهای گلخانه ای از منابعی مانند وسایل نقلیه موتوری و صنعت است. اوزون سطح زمین در ماه های تابستان به راحتی تشکیل می شود و در بعد از ظهر یا اوایل عصر به بالاترین غلظت خود می رسد.
اثرات بالقوه اوزون بر سلامتی:
- تحریک و التهاب چشم ها، بینی، گلو و راه های هوایی تحتانی: سرفه، گلو درد و خراش یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
- کاهش عملکرد ریه: قادر به تنفس عمیق یا شدید مانند حالت عادی نیستید
- تشدید آسم و بیماری های مزمن تنفسی مانند برونشیت مزمن
- افزایش حساسیت به عفونت های تنفسی
کاربردهای اوزون
کاربردهای ازن کاربردهای اوزون عبارتند از:
– ضد عفونی و تصفیه آب، هوا و سطوح
– درمان شرایط پزشکی مانند عفونت های پوستی، آلرژی ها و مشکلات تنفسی
– سفید کننده و خوشبوکننده منسوجات، پلاستیک ها و سایر مواد
– حذف بو و آلاینده های اکسید کننده در محیط های صنعتی و تجاری
– حفظ و افزایش ماندگاری غذاها و نوشیدنی ها
ازون دارای کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف و زمینه های محیطی است. یکی از کاربردهای اولیه در تصفیه آب است که در آن از ازن برای ضدعفونی و تصفیه آب، حذف آلاینده ها، باکتری ها و ویروس ها استفاده می شود. ازون در اکسید کردن مواد آلی و شکستن مولکول های پیچیده بسیار موثر است و آن را به ابزاری ارزشمند برای بهبود کیفیت آب تبدیل می کند.
اوزون در زمینه پزشکی نیز کاربردهای قابل توجهی دارد. این ماده به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده و ضدعفونی کننده برای تجهیزات پزشکی استفاده می شود و مزایای درمانی بالقوه آن در بهبود زخم و درمان برخی شرایط پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است.
در صنایع غذایی، ازن به عنوان یک عامل ضدعفونی کننده عمل می کند و به افزایش ماندگاری محصولات تازه و محصولات گوشتی کمک می کند. همچنین می توان از آن برای استریل کردن تجهیزات پردازش مواد غذایی استفاده کرد و خطر آلودگی میکروبی را کاهش داد.
در زمینه تصفیه هوا، اوزون برای حذف بوها، از بین بردن پاتوژن های موجود در هوا و بهبود کیفیت هوای داخل خانه استفاده می شود. به ویژه در کاهش حضور ترکیبات آلی فرار (VOCs) و سایر آلاینده ها موثر است.
علاوه بر این، اوزون در صنعت نساجی کاربرد دارد، جایی که برای سفید کردن و ضد عفونی کردن پارچه ها و همچنین در صنعت داروسازی برای استریل کردن محصولات مختلف استفاده می شود.
کاربردهای پزشکی اوزون
ازن دارای طیف گسترده ای از کاربردها در زمینه پزشکی است و از خواص منحصر به فرد و پتانسیل درمانی آن استفاده می شود. یکی از کاربردهای اولیه اوزون، توانایی آن در عمل به عنوان یک عامل اکسید کننده قوی است که آن را قادر می سازد به طور موثر تجهیزات و تجهیزات پزشکی را ضدعفونی و استریل کند.
خواص میکروب کشی ازن آن را در از بین بردن طیف وسیعی از باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و سایر میکروارگانیسم ها بسیار کارآمد می کند و آن را به ابزاری ارزشمند در کنترل و پیشگیری از عفونت تبدیل می کند.
فراتر از قابلیت های ضدعفونی کننده، اوزون برای کاربردهای درمانی آن در شرایط مختلف پزشکی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. اوزون درمانی برای درمان انواع خاصی از زخم ها مانند زخم های مزمن و زخم پای دیابتی استفاده شده است، جایی که می تواند باعث بهبود و بازسازی بافت شود. علاوه بر این، خواص ضد التهابی و ضد درد اوزون منجر به استفاده از آن در مدیریت اختلالات اسکلتی عضلانی، از جمله درد مفاصل و آرتریت شده است.
علاوه بر این، ازن برای پتانسیل آن در درمان اختلالات گردش خون مورد بررسی قرار گرفته است، زیرا می تواند اکسیژن رسانی را افزایش داده و جریان خون را بهبود بخشد. این منجر به استفاده از اوزون تراپی در مدیریت شرایطی مانند بیماری شریانی محیطی و اختلالات ایسکمیک شده است.
درمان با اوزون سالهاست که به دلیل توانایی آن در غیرفعال کردن ویروس های مختلف، سرطان و سندرم نقص ایمنی اکتسابی استفاده می شود، اما اکنون در درمان اختلالات اسکلتی عضلانی مانند آرتریت روماتوئید، سندرم مفصل فاست کمری، بورسیت ساب آکرومیال، تونل کارپال پیشرفت کرده است. سندرم، آرتروز، بورسیت هیپ، کپسولیت چسبنده شانه، فتق دیسک و اختلال مفصل گیجگاهی فکی.
اوزون درمانی 
اوزون تراپی برای درمان بسیاری از موارد مربوط به عضلات، تاندون ها و مفاصل استفاده می شود. درمان با اوزون آستانه درد را افزایش می دهد و بر اساس سیستم ضد درد با واسطه سروتونین و مواد افیونی درون زای بدن کار می کند. با توجه به نئوآنژیوژنز، اوزون با امکان عروق سازی اکسیژن بافت را فراهم می کند. بنابراین، ظرفیت مهاری متابولیت های التهابی و همچنین تامین مواد مغذی بافت بهبود می یابد.
یک موضوع مشترک در میان بسیاری از مقالات وجود دارد که اوزون درد موضعی را کاهش می دهد موجب تحرک و بهبود عملکرد مفصل می شود. اوزون را می توان با روش های اطراف مفصلی، داخل مفصلی یا از راه پوست تزریق کرد.
زخم و ترمیم بافت
اوزون سیستم عصبی مرکزی و سیستم غدد درون ریز را تحریک می کند و در عین حال تولید هورمونی، آزادسازی انتقال دهنده های عصبی و متابولیسم را نیز بهبود می بخشد. ثابت شد که اوزون درمانی قادر به ارتقاء حفظ و افزایش سیستم های آنتی اکسیدانی درون زا است. افزایش IL-8 فاگوسیتوز باکتری ها و بافت نکروزه زخم ها را تسهیل می کند. نتایج همچنین افزایش فاکتورهای رشد مانند فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGF)، IL، و فاکتور رشد تبدیل کننده بتا (TGF-β) را نشان داد. هنگامی که زخم های پوستی در معرض اوزون قرار می گیرند، فعالیت فاکتور هسته ای کاپا B را افزایش می دهد که یک تنظیم کننده ایمنی مهم التهاب و بیان TGF-β است که برای بازسازی بافت ضروری است.
آرتروز زانو
آرتروز زانو یک بیماری دژنراتیو است که بر عملکرد تأثیر می گذارد و باعث ایجاد درد می شود. اوزون تراپی زانو باعث تسریع آنابولیسم و ایجاد عروق بهتر در غضروف و استخوان می شود. تزریق در مفصل زانو، می تواند اطراف مفصل، داخل مفصلی و زیر جلدی باشد. اوزون دامنه حرکتی (ROM) را بهبود می بخشد و روند دژنراتیو را کند می کند. طی سالیان متمادی، تزریق اوزون داخل مفصلی روشی کم هزینه و مؤثر بوده است. علائم بیمارانی که آرتروز شدید دارند تقریباً به همان میزان بیماران مبتلا به آرتروز درجه پایین بهبود می یابد.
دیسک کمر و سیاتیک
فتق دیسک کمر و سیاتیک به عنوان وضعیتی شناخته می شود که در آن پارگی در حلقه فیبری دیسک بین مهره ای اجازه می دهد تا قسمت مرکزی بیرون بزند. در درمان با اکسیژن-اوزون، اوزون با غلظت غیر سمی 1 تا 40 میکروگرم اوزون در هر میلی لیتر اکسیژن تجویز می شود. در مطالعاتی که شامل در شرایط آزمایشگاهی بر روی نمونه های دیسک برداشته شده انسانی و همچنین in vivo روی خرگوش بود، مشخص شد که غلظت بهینه برای تجویز 27 میکروگرم است. اوزون تراپی دیسک کمر همچنین دارای اثرات ضد درد و ضد التهابی در درمان فتق دیسک بود.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که با باریک شدن کانال نخاعی مشخص می شود که می تواند بر طناب نخاعی و اعصاب فشار وارد کند. این باریک شدن می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آرتروز ستون فقرات، فتق دیسک و ضخیم شدن رباط های ستون فقرات باشد. علائم تنگی کانال نخاعی ممکن است شامل درد، بی حسی، گزگز و ضعف در پشت، پاها و بازوها باشد و با فعالیت یا ایستادن یا نشستن طولانی مدت بدتر شود.
علائم تنگی کانال نخاعی کمر
- کمر درد
- دردی که از باسن شروع می شود و به سمت پایین ساق پا کشیده می شود. ممکن است تا پا هم ادامه یابد.
- دردی که با ایستادن طولانی مدت، راه رفتن یا پیاده روی در سراشیبی بدتر می شود.
- دردی که با خم شدن به جلو، راه رفتن در سربالایی یا نشستن کاهش می یابد.
- احساس سنگینی در پاها
اوزون می تواند به مانند یک استروئید جایگزین بهتر عمل کند، زیرا مکانیسم اثر مشابهی دارد در حالی که داروی بسیار ایمن تری است. درد عصبی در تنگی کانال نخاعی را می توان با میکروسیرکولاسیونی که اوزون القا می کند بهبود بخشید.
درد لگن
بورس ها کیسه هایی پر از مایع هستند که در زیر ماهیچه ها و تاندون ها مثل بالشتک عمل می کنند و اصطکاک را کاهش می دهند. شایع است که بیماران از التهاب مفصل لگن آگاه نیستند زیرا ممکن است از درد در قسمت جلویی زانو و ران شکایت داشته باشند تا خود لگن. اوزون تراپی را می توان برای کاهش درد لگن ناشی از اضافه بار عملکردی، بورسیت تروکانتریک، درد ناشی از آرتروز اولیه و دیررس و تاندونیت لگن استفاده کرد. همچنین ترکیب درمان اکسیژن-اوزون همراه با تمرینات ت ورزشی و دوره توانبخشی مفید است.
درد شانه
شانه درجه حرکت بالایی دارد، به طور خاص، مفصل گلنوهومرال یک مفصل توپ و سوکت پایدار نیست، اما تحرک بالایی دارد. عضلات روتاتور کاف امکان تحرک مفصل را فراهم می کنند. درد شانه می‌تواند از خفیف تا شدید باشد و ممکن است ناگهانی یا به تدریج ظاهر شود. درمان علت درد شانه (شکستگی، التهاب بافت، عدم استحکام رباط) نیز متفاوت خواهد بود. درمان با اوزون برای مفصل گلنوهومرال شامل تزریق با رویکرد خلفی زیر لبه تحتانی به صورت جانبی با استفاده از یک سوزن 22 G است. در مطالعه ای 27 بیمار بهبود عملکرد فعال شانه و کاهش کامل درد را گزارش کردند.
اوزون تراپی شانه یخ زده
کپسولیت چسبنده شانه وضعیتی است که در آن قوس حرکت فعال کاهش می یابد. شانه منجمد با یک علت ناشناخته مشخص می شود که با شروع درد همراه است. درمان با اکسیژن-اوزون می تواند به کاهش درد و همچنین التهاب کمک کند. فعالیت مهم شل کننده گی عضلانی است که بر روی فیبرهای عضلانی انجام می شود.
پارگی تاندون شانه
تاندون فوق خاری بخشی از روتاتور کاف است. اکسیژن-اوزون درمانی یکی از روش های متعددی است که می توان برای تسکین علائم استفاده کرد. تزریق تحت هدایت اولتراسوند درمانی اکسیژن-اوزون یک روش درمانی مؤثر در پارگی‌های جزئی تاندون فوق‌خاری است. با این حال، انجام تحقیقات بیشتر که نیاز به حجم نمونه بزرگ دارد، ضروری است.
اوزون درمانی سندرم تونل کارپال
دلیل سندرم تونل کارپال فشار بر عصب مدین در یک ورودی باریک در سمت کف مچ دست است. اشکال ثانویه با انواع بیماری ها مانند کم کاری تیروئید، دیابت شیرین، درمان با استروژن، آرتریت روماتوئید، بیماری آمیلوئید همراه است. به نظر می رسد که اوزون تراپی بهبود علائم را پس از یک سال در مقایسه با تزریق استروئید تضمین می کند. با این حال، مطالعات بیشتری باید انجام شود تا اثرات دراز مدت آن ارزیابی شود.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی
مفاصل گیجگاهی فکی مفاصلی هستند که استخوان فک را به جمجمه متصل می کنند. اختلال مفصل گیجگاهی فکی منجر به دردی می شود که جویدن، صحبت کردن و سایر فعالیت های روزانه را محدود می کند.
اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMJ یا TMD) یک بیماری پیچیده است که مفصل فک و عضلات اطراف آن را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری باعث طیف وسیعی از علائم از جمله درد، صداهای کلیک یا صدا دادن، قفل شدن فک و سردرد می شود. علل TMJ می تواند چند عاملی باشد که شامل عواملی مانند استرس، دندان قروچه، آرتریت و آسیب به فک می شود. درمان اغلب شامل ترکیبی از مدیریت درد، فیزیوتراپی و گاهی اوقات مداخلات دندانپزشکی است.
مشخص شد که استفاده از درمان با اوزون بسیار موثرتر از درمان دارویی در بیماران با نمرات درد بالا بوده است. توضیح پیشنهادی در مورد اینکه چرا اوزون باعث می شود مفصل سریعتر از درمان سنتی بهبود یابد به دلیل ماهیت بسیار واکنش پذیر اوزون است. هنگامی که به یک کپسول مفصلی تزریق می شود، می تواند توانایی های ترمیم مفصل فیبروبلاست را تحریک کند.
سخن پایانی
اوزون تراپی در حال تبدیل شدن به یک گزینه درمانی موثر برای اختلالات اسکلتی عضلانی است زیرا باعث افزایش اکسیژن رسانی بافت ها و همچنین درمان سندرم های دردناکی می شود که بر عضلات، تاندون ها و مفاصل تأثیر می گذارد. اگرچه اوزون در اکثر موارد موفق بوده است، هنوز باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
بدون نظر